NHỚ MÙA LÀM HẦM BẮT CÁ - LÊ LAM HỒNG (Lượt xem: 1311)

 (Nguyên bản của tác giả)

Khi những cơn mưa cuối mùa vơi dần, khi gió se se lạnh khẽ khàng về trong sương sớm - ấy là mùa làm hầm bắt cá của người dân miệt đồng quê tôi.

Hồi những cơn mưa đầu mùa đổ xuống, cá từ sông từng bầy theo con nước vào ruộng lúa, vào lung sâu để kiếm mồi và sinh sản. Mấy tháng mưa nhiều, các loài phù du nảy nở, sinh sôi làm mồi ngon cho lũ cá. Cá lóc thích nhái bén, chàng hiu… Cá rô khoái món cào cào, châu chấu, lắm lúc cao hứng quẫy nước nhảy lên đớp lúa chín đầu mùa – nên con nào cũng mập tròn, bóng nhẫy… Ngỡ chúng mải mê ăn, mải mê lớn lên mà quên cả cội nguồn, quên cả lối về nơi cuối sông đầu bãi…

Chợt vài cơn gió chướng nhí nhảnh rộ lên. So đũa nở bông rồi! Loài cây dân dã chẳng mấy ai để ý mà cho những chùm bông trắng muốt, nấu canh, làm dưa đều hấp dẫn lòng người! Bông so đũa lấp ló, đu đưa sau những vòm lá xanh cũng là lúc lũ cá rủ nhau trở về “cố hương” sông nước…

2. Loài cá đồng có những đặc tính diệu kỳ… Dù đồng sâu, lung sâu tận nơi mịt mịt cuối chân trời, chúng cậy nhờ gió chướng mà định hướng ra tới bờ sông! Chặng đường “quy cố hương” thật lắm gian nan, vất vả, đầy hiểm nguy rình rập. Chúng phải cố lên vượt qua rất nhiều “chướng ngại vật” trên cánh đồng đang mùa lúa lên xanh để ngửi thấy mùi đất, mùi sình thân thuộc, hòa vào lòng sông Mẹ mênh mang…

Nắm được “đường đi nước bước”, nắm được tập quán, quy luật sinh tồn muôn đời của loài cá đồng, người nông dân miền Tây đã “sáng chế” ra những chiếc hầm bắt cá hết sức độc đáo! Họ chọn những chân ruộng sâu, phán đoán đường “hành quân” của lũ cá và đào hầm ngay góc ruộng.

Hầm sâu khoảng từ một đến một thước hai, đường kính khoảng một thước, xung quanh miệng hầm được be sình cho trơn (sình lầy dưới sông để dụ cá theo mùi sình sông lớn) để cá dễ tìm tới và lọt xuống. Dưới hầm không có nước hoặc nước lắp xắp, cho vào vài cụm lục bình đề phòng cá phóng lên…

Gió chướng thổi về mỗi ngày một nhiều như giục giã đàn cá đồng trở về cùng sông Mẹ. Thế là khi qua những khúc ruộng này, cá không vượt nổi, đành rơi xuống hầm, nằm sắp lớp lên nhau đủ chủng loại!

3. Mỗi sáng khi chưa rõ mặt người, cả cánh đồng lập lòe, thơm thơm mùi khói của đuôc lá dừa đi thăm hầm cá. Tiếng nói, tiếng cười nghe rộn rã, âm vang trong sương phủ nhòa khắp đồng… Những chú cá nhỏ được “phóng thích” ra bờ sông để cho mùa tới, những chú cá lớn mang về, nặng trĩu cả sương mai…

Trong gió đồng mênh mang thổi lộng hồn người ấy, trong hương lúa làm đồng, trong gió lạnh se se ấy, mùa làm hầm bắt cá đến rồi! Sau những tháng mưa dồn mưa dập, nay gió nổi tự phương nào gọi cá về sông ? Người dân miệt đồng lại gặt “lộc” của đất trời, “lộc” của ruộng đồng nơi bao đời gắn bó, nơi chia ngọt sẻ bùi… Mùa làm hầm bắt cá qua mau nhưng đọng lại trong lòng người những niềm vui nhớ mãi…

                                                                                                LÊ LAM HỒNG

………………………………………………………………………………

Lê ĐỨC ĐỒNG-Số 90/57- Lê Hồng Phong- Phường 3-TP  Sóc Trăng