Cây dừa nước quê tôi - Trịnh Hồng Gấm (Lượt xem: 1499)

 (Nguyên bản của tác giả)

“Hàng dừa nước lung linh ru mình trong nắng mới

Xuân đến xuân đi mấy mùa chờ đợi thời gian ơi chở nỗi mong chờ”

Những câu hát ấy nó đã thật sự in sâu vào trong lòng tôi ngày thơ bé, khi trên chiếc xuồng ba lá dọc theo con sông nhỏ hiền hòa, ngoại tôi đã cất lên câu vọng cổ ấy như tha thiết như chứa chan, gợi ra bao điều về hình ảnh cây dừa nước vừa thân thương, vừa quen thuộc đến lạ, nó gắn liền với vùng đất mang tên Vĩnh Viễn – Long Mỹ anh hùng, nơi từng là “ chảo lửa” trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Dừa nước với người miền tây nói chung và với quê tôi nói riêng không chỉ là đặc sản mà nó đã từng là “ đồng đội”, từng rặng dừa nước bạt ngàn xanh mướt như những cánh tay đan chặt nhau thể hiện sự quyết tâm đoàn kết của dân tộc, cây dừa nước càng có ý nghĩa thiêng liêng hơn khi là nơi che chở cho các anh các chú bộ đội muốn vượt sông, tôi nhìn thấy ánh mắt của ngoại ngân ngấn dòng lệ như hoài niệm về một thời kí ức xa xăm, có mất mát có đau thương, có niềm vui trong chiến thắng, những vết chai sạn đồi mồi như dấu ấn của một thời bom đạn.

Nhớ những buổi chiều về, khói bếp quanh xóm tôi như một làn sương mỏng manh được gió đưa đi xa dần pha lẫn với mùi hương mạ non cứ thế lan tỏa, xóm trẻ quê tôi thích cùng nhau vẫy vùng bơi lội, trong làn nước mát lạnh và đậm mùi phù sa ấy, nụ cười trong veo của đám trẻ xóm tôi cứ vang xa, vang xa, có đứa lấy bè chuối, đứa trái dừa khô để bơi, còn tôi ngồi vắt vẻo trên thân cây dừa nước, đôi mắt vẫn đăm đăm nhìn về những rặng dừa nước bên kia sông. Ngoại từng kể cho bọn trẻ xóm tôi rằng: “Thân cây dừa nước vốn dĩ mọc ngang trong lòng đất, chỉ lá và cuống hoa mọc trồi lên trên” vì thế một số cô bác trong xóm cứ gọi quả dừa nước là “quả đất”, mà gọi như vậy cũng chẳng sai bởi tất cả tinh túy của đất trời được kết tụ chắt lọc tạo nên hương vị mát ngọt khó lẫn vào đâu được, có người bảo nhìn dừa nước giống bông hoa, người thì liên tưởng tới quả thông khô, hay một quả cầu gai, tự dưng cảm thấy dừa nước có một nét đẹp đầy tinh khôi đến khó cưỡng, cứ ngắm mãi không biết chán. Nhớ những tháng 8 xanh trong mát mẻ, đây là thời điểm cây dừa nước ra trái nhiều nhất, ngoại đã đưa cho tôi miếng cơm dừa hình giống quả nhót, mà khi ăn vào thì cảm thấy bùi bùi, mềm dẻo, thanh mát, cái hương vị thanh ngọt ấy chứa đựng cả một hồn quê, ngoại xoa đầu hiền dịu từ tốn nói : “ Con à ! màu trắng trong của dừa nước như chứa đựng tình yêu của các anh chiến sỹ đối với Tổ quốc, mãi một lòng giữ trọn tình quê hương”. Quả thật, cơm dừa nay không đơn thuần chỉ là một món ăn dân dã đặc sản mà thật sự là một phần trong kí ức tuổi thơ của bọn trẻ xóm tôi, bởi đơn giản nó mộc mạc chân chất như tấm chân tình như chính con người Nam bộ.

Trong cái không gian tĩnh mịt của về đêm, cái thanh âm “ huyền dịêu” làm tôi cố im lặng để lắng nghe, tiếng ễnh ương, tiếng ếch ộp ộp, tiếng nhái nỉ non đây chẳng khác gì là một bản hòa ca êm dịu khiến người nghe cảm thấy nao lòng, tôi chợt nhớ những buổi sớm mai, các cô các bác cùng ngồi quay quần vừa trò chuyện, trên tay thoăn thoắt tết từng lá dừa lại thành tấm, lá dừa nước sau khi chặt về đem róc lấy phần lá, phần thân chẻ nhỏ, chặt khúc phơi khô để làm thanh chằm, dùng kim xỏ dây buộc cho lá đính chặt vào thanh. Nói không ngoa, lợp nhà bằng lá dừa nước không chỉ mang lại một vẻ đẹp chân phương mộc mạc, mà còn mang lại sự dịu mát. Nói là đơn giản nhưng thật sự nghề chằm lá đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo của đôi tay nhọc nhằn sao cái nghề chằm lá, tôi không rõ tự bao giờ, cái nghề chằm lá đã có nơi đây và cho dù cuộc sống có đổi thay những mái lá dần thay thế bằng những mái ngói, mái tôn nhưng với người dân quê tôi dẫu có vất vả, đây vẫn là một nghề truyền thống - là biểu trưng nét đẹp cho miền sông nước, một nét văn hóa đáng được trân quý.

Hôm nay, trên dòng Kênh xáng Xà No từng vòng quay của bánh xe thời gian đưa tôi trôi về miền quá khứ, nơi có tình yêu thương ngọt ngào của ngoại, có sự thấm đẫm nhọc nhằn với nghề chằm lá thôn quê, có cơm dừa trắng trong béo ngậy, tất cả những khoảnh khắc ấy cứ mãi theo tôi, một hoài niệm của ấu thơ mà dẫu có đi xa thì không sao quên được . Đâu đó bên kia sông văng vẳng lời ca “Chỉ cần cho tôi được trở về tuổi thơ thì tôi sẽ xin chờ hoài. Một vé đi tuổi thơ sao khó quá người ơi, bởi bây giờ đây chúng ta lớn rồi, thành em, thành bạn và thành cả tôi, cùng chung ước mơ trở về…”. Vâng ! xin cho tôi một vé đi về tuổi thơ, để nhớ để thương cây dừa nước quê tôi.

Họ và tên : Trịnh Hồng Gấm.

Địa chỉ: Trường mầm non Thị Trấn Châu Thành, Ấp Xây đá, Thị Trấn Châu  Thành, Huyện Châu Thành, Tỉnh Sóc Trăng.