Kiểm tra, khảo sát nhằm nâng cao chất lượng cải cách tư pháp (Lượt xem: 2306)

         Theo Nghị quyết 49 của Bộ chính trị về chiến lược cải cách tư pháp, hướng tới xây dựng được nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, thì Tòa án là trung tâm, là cơ quan xét xử và thực hiện quyền tư pháp, còn Viện Kiểm sát nhân dân là cơ quan thực hành quyền công tố kiểm sát hoạt động tư pháp. Theo Luật tổ chức Tòa án nhân dân, thì Tòa án là cơ quan xét xử và thực hiện quyền tư pháp được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch và văn minh, theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền. Việc xét xử của Tòa án phải minh bạch, những phán quyết phải trên cơ sở đánh giá chứng cứ và kết quả tranh tụng giữa các bên tại phiên tòa. Điều này từ khi triển khai thực hiện Nghị quyết 49 và đề án nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa, hai cấp Tòa án Sóc Trăng nói chung đã bắt đầu có nhiều chuyển biến tích cực với phương châm “Gần dân, hiểu dân, học dân, giúp dân” như Bác Hồ đã dạy. Mặt khác, hệ thống cơ quan tiến hành tố tụng và bổ trợ tư pháp cũng được quan tâm xây dựng như cơ quan điều tra, kiểm sát, thi hành án, công chứng, luật sư, giám định, định giá, trợ giúp pháp lý... nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong cải cách tư pháp.

Về tổng thể công tác tư pháp xét xử đã đi vào chất lượng, thì một số nội dung có liên quan đến hoạt động tư pháp cũng rất cần được bàn bạc, kiến nghị để thống nhất và đồng bộ hơn, để cải cách tư pháp đi vào chiều sâu. Một trong những vấn đề mà qua khảo sát còn có nhiều ý kiến là có những bản án qua hai cấp xét xử nhưng đương sự chưa đồng tình, hoặc có trường hợp án đã có hiệu lực pháp luật nhưng thực tế lại không thi hành được và còn nhiều lý do khác. Theo ông Huỳnh Tấn Lực, Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Mỹ Xuyên: “Có những bản án tuyên không rõ ràng dẫn đến khó thi hành; có những trường hợp tài sản phải hạ giá đến 6 lần, nhất là đất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản kêu bán đấu giá để thi hành án rất khó”. Ông lê Trọng Nguyên, Cục trưởng Cục THADS tỉnh Sóc Trăng, cho rằng: “Chúng ta phải giảm án kỳ sau, nhất là những vụ việc kéo dài. Đối với 8 vụ việc mà Chi cục Thi hành án huyện Mỹ Xuyên báo cáo là trọng điểm, mà theo tiêu chí của Ngành về án trọng điểm thì có 10 tiêu chí, thì Chi cục THA Mỹ Xuyên chỉ có 3 vụ việc, nhưng vẫn chưa thực hiện được. Theo kế hoạch rút án của Cục THA đợt 2 là từ tháng 4/2016 cho đến hết tháng 6/2016 là phải giải quyết dứt điểm các án trọng điểm, như vậy coi như huyện Mỹ Xuyên còn 3 vụ án trọng điểm chưa giải quyết xong”.

Huyện ủy Mỹ Xuyên đánh giá công tác Nội chính trong 8 tháng đầu năm 2016.

Những năm qua, trong định hướng cải cách tư pháp, bằng nhiều chủ trương chính sách, Đảng và Nhà nước đã thể hiện quyết tâm rất cao, song do một thời gian dài các quy định pháp luật đôi khi chồng chéo, chưa đồng bộ, có những hành vi trước đây là tội phạm, nay theo luật hình sự sửa đổi thì không phải là tội phạm, nên có những vấn đề khó thực hiện. Nhất là với những người nghiện ma túy hoặc những người đã chấp hành xong hình phạt tù trở về hòa nhập cộng đồng. Đại tá Trần Văn Hòa, Trưởng Công an huyện Mỹ Xuyên, cho biết: “Hiện trên địa bàn huyện Mỹ Xuyên có 27 đối tượng ma túy, chúng tôi đã có hồ sơ theo dõi từng đối tượng, nhưng các đối tượng này muốn xử lý, đưa họ đi cai nghiệm thì gặp rất nhiều khó khăn. Thực hiện theo Nghị định 221 và Thông tư liên tịch của Bộ Công an và Bộ Y tế thì địa phương gặp khó là: Trong 6 tháng phải xử phạt hành chính 2 lần, nếu đối tượng còn nghiện thì cơ sở y tế phải tiến hành giữ đối tượng từ 3-5 ngày; nhưng hiện nay Ngành Y tế thì chưa triển khai, mà có triển khai thì chúng tôi cũng không có nơi để giữ đối tượng ma túy”.

Tính riêng huyện Mỹ Xuyên từ năm 2015 đến nay, do quy trình tập trung cai nghiện còn bất cập nên hầu như toàn huyện không có trường hợp nào người nghiện ma túy được đưa vào cơ sở cai nghiện, chữa bệnh bắt buộc, bởi để áp dụng các biện pháp này theo Nghị định số 111 của Chính phủ thì còn phụ thuộc vào các quy định tại Nghị định 221, theo đó để xử lý một hành vi nghiện ngập, thì phải xác định một người là nghiện ngập cụ thể, trong khi đó thẩm quyền để xác định có nghiện hay không thì phải là y, bác sĩ có chứng chỉ hành nghề và phải qua khóa đào tạo theo Thông tư số 17 của Bộ Công an và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, và những tiêu chuẩn này thì cấp xã nói chung hiện nay không đáp ứng được, cho nên giải pháp chủ yếu hiện nay tỉnh ta chỉ là vận động, giáo dục là chính. Ông Trịnh Trung Úy, Giám đốc Trung tâm Cai nghiện tỉnh Sóc Trăng, cho rằng: “Trước kia đưa 1 đối tượng nghiện ma túy vào Trung tâm cai nghiện rất dễ, giúp cho địa bàn trong sạch; nhưng nay thì rất khó, đây là tình trạng chung, không riêng gì Sóc Trăng mà là đối với cả nước. Vì Thông tư có quy định người xác định nghiện phải là người làm trong Ngành Y và phải được thực tập và có chứng chỉ. Còn như trước đây, chúng tôi chỉ lấy que test thử nếu dương tính thì coi như xác định đã bị nghiện và tiến hành đưa đi cai nghiện”.

Trong thực hiện chiến lược cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49, những năm qua với quyết tâm cao, hướng tới xây dựng Nhà nước pháp quyền, các hoạt động tư pháp tỉnh nhà đã ngày càng hoàn thiện cả về tổ chức, chất lượng xét xử, thi hành án, tuy vẫn còn những hạn chế nhất định, nhưng qua khảo sát thì theo đánh giá chung, các chương trình kế hoạch được cụ thể hóa từ Nghị quyết 49 đã được thực hiện nghiêm túc, cấp ủy, chính quyền các cấp đã từng bước hoàn thiện và nâng tầm vị trí chức năng từng cơ quan đơn vị, qua đó tạo niềm tin trong nhân dân. Năm 2016 và những năm tiếp sau, để đẩy mạnh hơn nữa công tác cải cách tư pháp nhằm đạt mục tiêu theo chương trình kế hoạch của Tỉnh ủy đã đề ra, Ban Nội chính sẽ tham mưu cùng Tỉnh ủy các chương trình trọng điểm, trong đó chú trọng các ngành, các cấp và địa phương tiếp tục thực hiện những quan điểm, phương hướng, nhiệm vụ cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49, đẩy mạnh tuyên truyền đồng bộ, tổng thể về thực hiện cải cách tư pháp, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, công chức, để việc cải cách tư pháp không chỉ thực hiện tới năm 2020 mà sẽ tiến hành lâu dài, trong quá trình thực hiện sẽ có kiểm tra, giám sát, kiểm điểm, rút kinh nghiệm, nhằm kịp thời góp ý cũng như kiến nghị về trên những bất cập để được chỉnh sửa, bổ sung cho phù hợp./.

Quang Nhuần