Khi con tu hú gọi bầy - Nguyễn Nam Khánh (Lượt xem: 2810)

         Tôi có biệt danh là Tu Hú. Hồi nhỏ, chính mấy đứa bạn cũng ngõ đặt biệt danh đó cho tôi và tôi cũng hài lòng trả lời mỗi khi chúng gọi, cho dù tôi cũng không biết vì sao tụi nó gọi tôi như vậy.

         Ngày thơ ấu, chúng tôi rất thích đi bắt chim, nhất là lúc cuối hè đầu thu chim tu hú xuất hiện rất nhiều, chúng thường không đi thành bầy đàn mà thường đi lẻ tẻ. Trông vẻ ngoài tu hú không được đẹp như các loài chim khác, chúng có bộ lông xám ngắt hoặc đen thui, thân hình to, đôi mắt đỏ ngàu, nhất là bộ mặt của tu hú trông không mềm mại chút nào. Tú hú xuất hiện ít trên cánh đồng, thường phải là những nơi có cây rậm, bờ bụi vì thức ăn chủ yếu của tu hú là các loại sâu nhỏ chứ không phải là thóc hay các loại hạt. Bắt tu hú rất khó không dễ như một số loài chim khác, tôi và hai đứa bạn nữa chỉ có súng cao su để bắn chứ không có bẫy lồng như bây giờ may lần nào bắn trúng và mạnh tu hú mới bị rơi xuống, mấy đứa lại ùa nhau lấy thúng hoặc rổ ra chụp, chứ nhiều lần bắn nhẹ quá  chúng vẫn sải cánh bay đi được trong sự tiếc nuối của bọn trẻ.

         Trong một buổi chiều nắng ấm năm đó, gió đồng hun hút thổi, chúng tôi may mắn bắt được một con tu hú khá lớn, thằng Tư bảo “cho thằng Tu Hú mang về nhà nuôi, con tu hú này là của nó, nó cầm tinh con tu hú mà”.  Tôi vui mừng khôn xiết vì thành quả được hưởng trọn vẹn, tôi nâng nui tu hú coi chim như bạn thân của mình. Tu hú được nhốt trong lồng tôi treo trước sân nhà, tu hú không hót mà chỉ kêu, đập cánh, những tiếng kêu than vãn rồi như gào thét, khao khát một sự tự do, gọi bầy vùng vẫy.

         Khi mẹ thấy tôi nuôi chim tu hú, nét buồn bỗng hiện lên trên khóe mắt mẹ, mẹ lủi hủi đi vào nhà một mình, mẹ không nói gì cả, căn nhà lặng thinh lại trên mái lá rả rích buồn. Tôi không hiểu sao chim tu hú lại làm mẹ buồn đến thế, cố hỏi, mẹ vẫn không nói, mẹ chỉ ôm tôi vào lòng và khóc. Tôi biết ý mẹ muốn tôi thả chim tu hú đi, nhưng tôi không nỡ, bởi đó là món quà quý giá mà lũ bạn dành riêng cho tôi, chúng bảo tôi giống con chim tu hú, giống một cách nguyên bản mà chính tôi cũng không nhận ra.

         Tôi thường hỏi mẹ về những ký ức của cha. Mẹ phác thảo cha qua những câu chuyện xa lạ, qua từng nếp tường nhà, qua song cửa sổ, mẹ bảo “cha sẽ về khi nào con trưởng thành” và tôi tin mẹ. Tôi hỏi mẹ vì sao con không có anh em, mẹ chỉ lẳng lặng mà nói “có mình con là đủ rồi”, cũng chính vì không có anh em mà tôi coi đám bạn thân là anh em, trong đó có cả đứa ít tuổi hơn tôi, bé hơn tôi rất nhiều nhưng chúng cho tôi chơi chung, cho tôi có những ký ức tuổi thơ nho nhỏ.

         Cái biệt danh tu hú cứ theo tôi lớn dần. Và, càng lớn dần tôi mới hiểu về loài chim tu hú, đó là loài chim đi đẻ nhờ, chim non sẽ có những người bố người mẹ không cùng dòng máu. Phải chăng đó là nguyên do tôi có biệt hiệu là chim tu hú, bởi, khi trưởng thành tôi mới biết mình là con nuôi được mẹ nhận về ngay từ khi mới sinh. Đã có lúc tôi giận cả hai người mẹ và không muốn mình có một người mẹ nào cả. Nhưng nghĩ về chim tu hú tôi mới cảm được nỗi lòng của người làm mẹ, tu hú là loài chim không biết ấp nhưng chúng phải sinh tồn theo lẽ tự nhiên nên đành đi đgửi trứng nhờ ở tổ chim khác, trong khi đó có những loài chim chưa tìm được hạnh phúc của mình dang rộng vòng tay yêu thương của tình mẫu tử mà nhận nuôi chim tu hú. Điều đó thật thiêng liêng và ý nghĩa biết bao.

         Đám bạn ngày nào giờ cũng đã trưởng thành, mỗi đứa mỗi ngả. Thi thoảng gặp nhau chúng vẫn gọi tôi là Tu Hú, cái biệt danh thân thuộc mà tôi không hề trách móc tụi bạn, tâm hồn trẻ thơ bao giờ cũng vô tư đến lạ,  rồi lớn dần nó như một thói quen mà không muốn bỏ. Tu hú non mới nở ra thường tranh mồi của chim cùng tổ, khi đủ lông đủ cánh, tu hú bay đi không một lời từ biệt mẹ cha. Cha mẹ nuôi đâu có tính toán điều đó, vẫn canh cánh nỗi lòng tu hú quay trở lại, nơi mà tình mẫu tử được hình thành do quy luật của tự nhiên.

         Tuổi thơ bên xóm nghèo cứ qua đi như thế, cứ dạt dào như thế. Tôi như con chim tu hú trưởng thành nhưng không đơn độc, vẫn luôn cất cánh chim trời, vẫn quay về bên mái ấm, bên mẹ. Cái lồng chim đã mở cửa từ hôm nao…

Những ngày cuối hè đầu thu, nghe con tu hú nó kêu mà ký ức bên vách lá lưa thưa cứ ùa về. Nước mắt mẹ đã khô sau bao ngày ngóng tin con, khi con tu hú trưởng thành, khi con tu hú bay đi, và khi con tu hú gọi bầy -  “Quê hương”.

Nguyễn Nam Khánh