Hoài niệm bông súng tuổi thơ - Cao Văn Quyền (Lượt xem: 3230)

 (Nguyên bản của tác giả)

Tháng Tám, tháng Chín Âm lịch, mưa như trút, liên miên từ ngày này sang ngày khác, nước ở đồng dâng lên cao, ngập hết bờ trắng xóa, những con kênh, con mương cũng không thấy bờ kè đâu hết, trước nhà tôi cả cánh đồng mênh mông nước là nước. Cạnh cánh đồng có một đầm bông súng mọc rất nhiều. Nước càng nhiều, bông súng càng mọc lên tua tủa, thân mập mạp, lá cũng to hơn mọi khi.

Đối với người dân ở quê, cây súng thân thuộc như là chái bếp, mảnh sân, con ngõ, rất gần gũi, ngấm vào ký ức, từng mạch máu, da thịt. Tôi nhớ, ngày còn nhỏ, tôi thường theo đám bạn trong làng đi nhổ bông súng. Chúng tôi, mười đứa như một, tóc hoe vàng, da đen sạm, tay cắp rổ, nhảy lên xuồng chèo ra đầm nhổ bông súng. Tâm trạng mỗi đứa háo hức không kém dịp cuối năm được ba mẹ cho đi chợ Tết. Tảng sáng, đứa này gọi đứa kia í ới, giục nhau râm ran cả một khoảng trời. Thật ra thì người lớn chẳng bao giờ ưng ý bọn trẻ con tự ý chèo xuồng vì sợ nhỡ đâu có chuyện gì xảy ra không hỗ trợ, giải cứu kịp. Nhưng chúng tôi tự trấn an với bậc phụ huynh rằng, những đứa trẻ tuy chân yếu tay mềm nhưng chèo xuồng thì khá là cừ, cộng thêm đứa nào cũng biết bơi nên cuối cùng họ cũng đồng ý. Đôi khi chèo xuồng còn thú vị ngang ngửa việc đi hái bông súng. Nhưng cũng có đứa không thích đi xuồng, lội bộ xuống ruộng, quần xắn cao tận đầu gối, bì bõm lội trong nước, và miệng thì không ngừng cười thích thú.

Mâm cơm mùa nước nổi lúc nào cũng có bông súng non. Những người chưa được ăn thì tỏ ra nghi hoặc bông súng thì có gì ngon? Nhưng mà với người dân xóm Cồn của tôi, đặc biệt những đứa trẻ luống tuổi tôi ngày ấy, bông súng là một đặc sản tuyệt vời. Điều tuyệt vời hơn đối với tôi là mẹ tôi nấu ăn rất ngon. Từ cọng bông súng mẹ chế biến nào rất nhiều món ngon. Canh chua bông súng nấu cá llics, bông súng luộc chấm mắm kho, gỏi bông súng… Gỏi bông súng có lẽ là món hấp dẫn, dễ ăn và dễ làm hơn cả. Cọng bông súng được tước nhẹ lớp vỏ bên ngoài, ngâm nước một lát rồi cắt thành từng khúc vừa ăn. Có thể để nguyên hoặc chẻ ra làm hai, rồi cho vào tô khi đã ráo nước, sau đó vắt chanh, muối, đường và nước mắm cốt vào. Để tạo sự đậm đà và dậy mùi món nộm truyền thống không thể thiếu đậu phộng rang và rau thơm đi kèm, nhất là húng láng và húng bạc hà. Tùy từng khẩu vị mỗi người mà có thể cho thêm ớt hoặc không.

Gỏi bông súng có thể ăn với cơm nóng hoặc để ba lai rai vài ly rượu đế. Ăn một đũa, chỉ muốn gắp thêm đũa thứ hai. Bông súng tuy ít chất dinh dưỡng, nhưng giòn và mát, dễ ăn, không sợ bị đầy bụng hay dị ứng. Ngoài làm gỏi bông súng còn được muối làm dưa, kho với thịt cá, ăn cũng rất ngon. Tôi cảm nhận được  nơi đầu lưỡi vị chua thanh mát, giòn giòn, dai dai. Mẹ tôi bảo với món dưa bông súng này thì lúc ăn phải thật chậm mới cảm nhận hết độ ngon, độ mặn mà của nó. Chậm rãi ăn từng cọng bông súng mới biết được sự chắt chiu làm nên bông súng đấy là vị phù sa sông nước quyện cùng nắng gió. Tôi thầm cảm ơn tạo hóa đã ban tặng và yêu hơn quê hương xóm Cồn.

Bông súng còn giúp những gia đình nghèo đổi lấy gạo. Đứa bạn thân của tôi cứ một buổi tới trường, buổi còn lại đi nhổ bông súng. Bông súng được nhổ về rửa sạch, rồi mang ra chợ bán đổi lấy gạo, lấy các đồ dùng. Có lần vô tình nắm tay bạn, tôi như sững lại bởi những vết chai ụ to, sần sùi vì ngày ngày đi nhổ bông súng…

Bây giờ hầu như tất cả các món đồng quê đều có trong thực đơn của các nhà hàng, khách sạn ở các thành phố. Tôi lớn lên, được đi đây đi đó nhiều, cũng có dịp thưởng thức một vài món làm từ bông súng. Nhưng không hiểu sao ăn vẫn không thấy ngon, thấy đậm đà như lúc ở quê. Có lẽ vì hoài niệm, vì tấm lòng đối với bông súng từ tuổi thơ!? Mỗi lần mùa mưa lũ, tôi lại nhớ cồn cào xóm Cồn, nơi tôi đã sinh ra và lớn lên cùng những đứa bạn và cọng bông súng đồng quê dân dã.

Cao Văn Quyền

Địa chỉ: Thôn 7, Xã Quỳnh Trang, Hoàng Mai, Nghệ An.