“Ma trận” thị trường Gạo (Lượt xem: 14651)

     Là nước đứng nhất, nhì Thế giới về xuất khẩu gạo, Việt Nam có cả một danh sách dài các giống gạo thơm đặc sản, như Jasmine 85, ST5, ST20, Nàng Hoa 9, VĐ 20, RVT, OM 4900 và Tài nguyên Chợ Đào…

    Trước khi diễn ra cuộc thi gạo ngon nhất Thế giới, các loại gạo ngon này vốn đã có mặt trên thị trường. Nhưng chỉ khi gạo ST25 nhận Giải gạo ngon nhất Thế giới tại cuộc thi “World’s best rice”, do The Rice Trader tổ chức trong hội nghị “TRT world rice conference” lần thứ 11 tại Manila, Philippines vào tháng 11/2019, thì mới có nhiều người quan tâm đến gạo ST. Chính vì nắm được tâm lý này của người tiêu dùng mà trên thị trường tràn lan các loại gạo gắn nhãn ST25.

    Gạo ST25 được bày bán tràn lan

   Từ sạp hàng ngoài chợ cho đến cửa hàng thực phẩm, rồi các siêu thị lớn cũng tràn lan các loại gạo gắn nhãn ST25. Từ bao bì có nhãn mác đến bao bì không nhãn mác, thậm chí là những bao gạo không có thông tin gì, chỉ được cắm biển ST25 viết tay …

    Không quá khi nói đây là một “ma trận” gạo ST25. Quả là đánh đố người tiêu dùng biết đâu là gạo chuẩn. Có một vài dấu hiệu để nhận diện gạo ST25 bằng cảm quan là hạt gạo dài, có mùi thơm và cơm dẻo. Thế nhưng, Việt Nam có không ít giống gạo hạt dài, cũng thơm và dẻo. Vì vậy, việc đấu trộn, mạo danh hoàn toàn có thể xảy ra.

    Rõ ràng, gạo hay những mặt hàng tiêu dùng khác, chúng ta không thiếu những sản phẩm chất lượng. Song vì sao chỉ đến khi nó được khoác lên mình giải thưởng hay thương hiệu nhất định thì mới thu hút mạnh mẽ người tiêu dùng… Người ta thực sự quan tâm đến chất lượng hay mua theo phong trào?

    Tâm lý mua theo phong trào

   Trên các kệ hàng gạo không thiếu những loại gạo ngon được sản xuất từ 2 vựa lúa lớn của cả nước là Đồng bằng Sông Hồng và Đồng bằng Sông Cửu Long. Gạo là mặt hàng có nhiều lựa chọn nhất trong các loại nông sản nhưng không phải loại nào cũng được chọn mua. Anh Nguyễn Văn Mạnh, Quản lý một Siêu thị, nói: “Bình thường khi chưa có dòng gạo ST25 thì người tiêu dùng có những lựa chọn đa dạng hơn, nhưng khi gạo ST25 được khẳng định thương hiệu trên thị trường quốc tế thì người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang ST25 nhiều hơn”.  

Người tiêu dùng tìm mua gạo ST25 trong Siêu Thị.

    Đi một vòng qua các siêu thị, cửa hàng thực phẩm để nghe người tiêu dùng nói về cách lựa chọn gạo nấu cơm, mới thấy thứ mà người ta quan tâm là một cái tên được nhiều người nhắc đến. Một người tiêu dùng ở Văn Quán, Hà Đông, Hà Nội, chia sẻ: Nghe quảng cáo nhiều trên truyền hình với lại qua người giới thiệu với nhau. Ví dụ người này ăn ngon thì giới thiệu cho người kia mua về dùng”.

   Cũng vì nghe nói đến nhiều và thấy nhiều người mua mà chị Hoàng Thị Đoan Trang ở Yên Nghĩa, Hà Đông, Hà Nội cũng muốn thử mua gạo ST25. Nhưng khó nỗi có quá nhiều loại ST25 bày bán trên thị trường, không biết loại nào là hàng chuẩn ngon, chị Trang đành phải mua nhiều loại về thử. Chị Trang phân vân: “Đúng là làm khó người tiêu dùng, muốn biết loại nào ngon phải mua nhiều loại về ăn thử mới chọn được đúng sản phẩm cho mình. Các loại gạo ST25 thì mỗi loại có một đặc thù khác nhau”.

Người tiêu dùng phải mua nhiều loại về ăn thử mới chọn được đúng sản phẩm cho mình.

    Chính việc test từng loại gạo cùng mang nhãn mác ST25 nhưng lại cho nhiều kết quả khác nhau sẽ cho những cái nhìn khác nhau về cùng một loại gạo. Đây cũng chính là hệ lụy của việc gây sốt một thương hiệu hay một sản phẩm mà Cục Trồng trọt cảnh báo.

     Làm thế nào để mua được gạo chất lượng thật

    Khái quát về các giống gạo Việt Nam, đặc biệt là gạo ngon, ông Lê Thanh Tùng (ảnh), Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, cho biết: Sản xuất lúa gạo của Việt Nam chia nhiều cấp, gạo đặc sản, gạo chất lượng cao và gạo chế biến. Riêng nhóm đặc sản có rất nhiều giống. Ví dụ miền Bắc có Tám Thơm, miền Nam có Nàng thơm chợ đào… nói chung là vài chục giống lúa mà ông, bà để lại rất là ngon, không thua kém những giống mới lai tạo gần đây…

    Tuy nhiên nói về những hệ lụy của việc người dân đổ xô mua gạo ST25, ông Lê Thanh Tùng, cho biết thêm: “Mọi người thích loại gạo nào đó cũng là tín hiệu mừng, nhưng chúng ta phải thật sự thích và cảm nhận được chứ không phải nghe đồn rồi đổ xô đi mua, điều này sẽ xảy ra hiện tượng không đủ lượng gạo ST25 cung cấp, mà khi không đủ sẽ dẫn đến hệ lụy là người ta lấy gạo khác để nói là ST25, điều này sẽ làm cho tên tuổi, giá trị giải thưởng sẽ lu mờ.  

   Để người tiêu dùng mua được gạo ngon thật sự, ông Lê Thanh Tùng khuyến cáo: Chúng ta có thể chậm lại để thưởng thức gạo, đừng tạo thành cơn sốt. Không riêng gạo ST25 mà Tám Thơm hay Nàng Thơm Chợ Đào cũng chỉ có sản lượng nhất định. Trong khi mọi người đòi hỏi nhiều thì dĩ nhiên sẽ có ST25 giả, Tám Thơm giả, Nàng Thơm giả… lúc đó sẽ gây thiệt thòi cho cả người sản xuất, người tiêu dùng và xuất khẩu.

Bằng cảm quan có thể nhận diện gạo ST25 là hạt gạo dài, có mùi thơm và cơm dẻo.

    Rõ ràng chính tâm lý tiêu dùng đã góp phần tạo ra những hiệu ứng cả tích cực và tiêu cực. Một mặt thúc đẩy thương hiệu cho sản phẩm nhưng cũng đồng thời là cái cớ cho những hành vi giả mạo kiếm lời. Không phủ nhận, Giải thưởng Gạo ST25 của Sóc Trăng là ngon nhất Thế giới đã góp phần đưa tên tuổi gạo Việt Nam tiến thêm bước mới trên lộ trình định vị thương hiệu, hình ảnh mới, tự tin hơn trước các đối thủ cạnh tranh như Thái Lan, Campuchia hay Myanmar…

   Đã đến lúc cần phải có một quy chuẩn canh tác và siết chặt quản lý để dòng Gạo ngon nhất Thế giới giữ đúng được chất lượng, tạo nên thương hiệu cho gạo Việt Nam./.

Nguồn TTX Việt Nam